«Черкесская карта» НАТО
Политолог Владислав Гулевич о том, почему США и Турция реанимировали тему «геноцида черкесов»
В последнее время общественные и политические организации в США и Турции пытаются раскрутить т.н. «черкесскую карту» с целью дестабилизации российского Северного Кавказа. Не прекращаются попытки ввести в оборот термин «геноцид» по отношению к русско-черкесским отношениям с целью реализации своих геополитических планов по вытеснению России с Кавказа. Неслучайно «геноцид» черкесов признала Грузия во время президентства Михаила Саакашвили (пришёл к власти в результате проамериканского переворота). Неслучайно тему «геноцида» пыталась обыграть Украина, где тоже произошёл проамериканский госпереворот.
Но правомерно ли использовать термин «геноцид», вошедший в юридическую практику во второй половине 1940-х годов, применительно к событиям, имевшим место в XIX в.? Геноцид – это сознательная политика государства по уничтожение лиц по этническому или религиозному признаку. Такой цели Российская империя перед собой никогда не ставила, ни в отношении черкесов, ни в отношении какого-либо другого народа или этноса, в отличие от гитлеровской Германии, где политика по уничтожению отдельных народов была возведена в ранг государственной.
До конца 1810-х гг. русская политика на Кавказе была исключительно оборонительная, но западные историки предпочитают этого факта не замечать. В течение почти 50 лет, включаемых отдельными адыгскими общественными лидерами в Кавказскую войну и относимых к «геноциду», Россия стояла на правобережье р.Кубани, не посягала на земли черкесов и переходила р.Кубань и р.Лабу только в крайнем случае – в ответ на набеги горцев. В течение всего этого периода Россия стремилась к миру, пыталась торговать с ними, не вступать в конфликты.
Россия, в отличие от Турции и стран Ближнего Востока, способствовала тому, чтобы черкесский народ совершил огромный рывок в своем развитии: российские черкесы обрели письменность, возможность получать образование, развивать свою культуру, науку, литературу, что впоследствии дало толчок для формирования черкесской интеллигенции.
В России Шора Бекмурзин Номов создал в 1840 г. адыгейскую грамматику. В России Кази Атажукин создаёт кабардинский алфавит и букварь. Я не слышал случаев в истории человечества, чтобы народ, подвергаемый геноциду, мог создавать культурные ценности при власти, которая этот геноцид творит.
В советское время возникли национально-административные образования с черкесским населением: Абхазия, Адыгея, Кабардино-Балкария и Карачаево-Черкесия. В зарубежных странах, где существуют черкесские диаспоры, такие образования отсутствуют.
Российская Федерация на деле отстаивает права представителей черкесского этноса, примером чего может служить факт признания в 2008 г. независимости Республики Абхазия.
Главной целью командира Отдельного Грузинского корпуса и управляющего по гражданской части на Кавказе и в Астраханской губернии генерала А.П. Ермолова было остановить регулярные набеги на поселения, находящиеся под защитой России. Он действовал жестко, но ни о каком тотальном истреблении местного населения речь идти не могла. Ермолов осознавал, что задача России не завоевать Кавказ, а обустроить его и дать импульс к дальнейшему самостоятельному развитию с вовлечением местных жителей в региональные экономические отношения.
В 1861 и 1862 гг. император Александр II дважды встречался с черкесскими представителями, убеждая их прекратить сопротивление и гарантируя им сохранение самоуправления под властью империи.
Грузинский парламент, признавший 20 мая 2011 года «геноцид Российской империи против черкесского народа» и объявивший Россию агрессором и «колониалистом», не принимает во внимание тот факт, что именно Грузия была самым непосредственным образом заинтересована в укреплении России на Северном Кавказе и победе в Кавказской войне, так как сама с XVIII века добровольно находилась под военным протекторатом России.
В XIX веке политические интересы России и Грузии были сплетены самым тесным образом. Грузинское дворянство считалось главным проводником имперской политики на Кавказе, а сотни офицеров грузинского происхождения несли службу в рядах русской армии. Именно в Тифлисе находилась ставка командующего Отдельным Грузинским (позже – Кавказским) корпусом. Кроме того, грузинские царства и княжества тоже находились в состоянии войны с горцами, и регулярно подвергались нападению со стороны последних.
Сегодня Тбилиси пытается использовать «черкесский вопрос» для решения собственных сиюминутных политических задач – дискредитации России на международной арене. Такая провокационная политика Грузии вносит осознанный раскол как в международное, так и в региональное сообщество народов и государств Кавказа.
Нынешние власти Грузии, выступающие в роли «главных защитников» адыгских народов, стыдливо умалчивают о том, что многие представители грузинской элиты в качестве офицеров русской армии участвовали в боевых действиях на Северном Кавказе в XIX веке и параде на Красной Поляне 1864 г. Поэтому Грузия тоже несет непосредственную ответственность за события того времени. В свою очередь многие представители современного поколения грузинских политиков участвовали в уничтожении абхазо-адыгов во время войны в Абхазии 1992-1993 гг.
Большинство российских черкесов выступают против создания «независимого черкесского государства» под протекторатом Тбилиси, осознавая, что только в России не на словах, а на деле соблюдаются права национальных меньшинств. Народы России имеют возможность свободно изучать свою историю, культуру и традиции, говорить на родном языке. В то же время в Грузии проводится неприкрытая кампания «грузинизации», имеющая целью ассимилировать нацменьшинства. Нежелание мириться с такой дискриминационной политикой грузинских властей привело к войнам в Абхазии и Южной Осетии. Продолжаются притеснения других нацменьшинств, проживающих в Грузии: армян, азербайджанцев, греков, турок-месхетинцев и др.
Ещё хуже обстоит ситуация в Турции, где согласно конституции страны «каждый гражданин Турции – турок», независимо от его национальности. Дискриминации со стороны официальной Анкары подвержены многие нацменьшинства страны: курды, армяне, греки, грузины и др.
Беспредельным лицемерием турецких властей является содействие в продвижении идеи «геноцида черкесов», в то время, как сама Турция в недавнем прошлом совершила чудовищный геноцид армян, признанный 29 странами мира.
Усилия США и их союзников, продвигающих идеи «геноцида черкесов», продиктованы не заботой о черкесах, а конъюнктурными интересами в противостоянии с Россией. Трагедия черкесов для них не имеет никакого значения;
Приход России на Кавказ несравним с приходом европейских колонизаторов в Америку и Индию, с оккупацией немецкими нацистами Восточной Европы. Народы Кавказа в XVIII-XIX вв. неизменно рассматривались руководством России в качестве самостоятельных субъектов региональной политики, с которыми велись войны и заключались мирные договоры и военные союзы, осуществлялась торговля.
Нацисты в ходе Второй мировой войны, а отчасти и европейские колонизаторы в Америке и Индии, рассматривали завоеванные территории исключительно как свои колонии, где местное население было лишь экономическим «средством». Всем известна страшная судьба американских индейцев при колонизаторах и судьбы жителей России, Украины, Белоруссии, Польши, Югославии при нацистской оккупации в годы Второй мировой войны. Ничего похожего во время Кавказской войны не происходило.
Кавказские войны – трагедия для всех участвовавших в них народов, включая русский. Это было длительное противостояние с неоправданно большим количеством жертв, в котором в определенные периоды и на определенных территориях перевес оказывался на разных сторонах. Но эти события не были похожи на избиение беззащитных и несопротивляющихся людей.
Местное население неоднократно само начинало боевые действия. Черкесы рассматривали русские поселения на правобережье р. Кубани как удобную цель бытовавшей у них набеговой системы хозяйствования, в которой грабежи соседей были крайне важным элементом жизнеобеспечения. Более того, набеги и захват людей в рабство считалось у местных народов самым почетным ремеслом, возведенным в ранг культа, т.к. зачастую именно по количеству рабов определялось богатство и социальный уровень человека. Участь подобных пленников, как правило, была печальна – их гнали к побережью и продавали в Османскую империю.
До прихода русских на Кавказ адыгское общество не было единым, о чем упоминают почти все ученые и путешественники того времени, посещавшие Северный Кавказ. Задолго до Кавказской войны в регионе противостояли друг другу различные социальные и национальные группы, что не позволяло адыгскому обществу сформировать единое государство. Из-за отсутствия к началу войны единой кавказской общности некорректно называть Кавказскую войну «освободительной», «русско-черкесской» и тем более «русско-кавказской». Кавказская война состояла из нескольких войн, и в значительной степени приняла и для России, и для народов Кавказа характер гражданской войны, так как на службе императорской России состояли многочисленные формирования из числа местного населения.
На стороне России на всем протяжении Кавказской войны сражалось большое количество адыгов-мусульман, даже в конце войны, после того, как под влиянием Шамиля война с Россией приняла характер религиозной войны против «неверных». Большое число простых горцев переходило на сторону России и записывалось в казаки, чтобы получить личную свободу и вырваться из системы рабовладения.
Тема «геноцида» черкесского народа вписывается в общую канву политики Запада в Кавказском регионе. Пока Чёрное море остаётся вне полного контроля НАТО, тема «геноцида» черкесов будет регулярно выплывать в нужное время и в нужном месте.
Источник — REGNUM
***
P.S. Информационно-аналитический портал «НьюсБалт» перевёл данный материал на польский язык, считая его небезынтересным именно для польской аудитории, где через месяц с небольшим состоится саммит НАТО в Варшаве.
Czerkiesi są narodem rosyjskiego Kaukazu I dzielą się na trzy wielkie spokrewnione szczepy: Adygów, Kabardyjczyków oraz Czerkesów. Mieszkają w republice Adygeja, Kabardyno-Balkarii oraz Karaczajewo- Czerkesji. Dla ogólnego nazywania tego narodu jako całego używają dwie nazwy – Adygejczycy oraz Czerkiesi.
Za ostatnich czasów społeczne oraz polityczne organizacje w USA i Turcji próbują grać tzw. “kartę Czerkieską” dla destabilizacji rosyjskiego Kaukazu Północnego. Nie pozostawiają narzucania terminu “genocyd” w opisaniu stosunków rosyjsko-czerkieskich, aby realizować swoje geopolityczne plany po wypieraniu Rosji z Kaukazu.
To jest żaden przypadek, ze “genocyd” Czerkiesow za czasów wojny Kaukaskiej XIX w. wyznała Gruzja za czasów prezydenta Michailego Saakaszwiliego (doszedł do władzy w wyniku proamerykańskiego zamachu stanu). Żaden przypadek, ze temat “genocyda” chciała odegrać Ukraina, gdzie równeż mieliśmy proamerykański zamach stanu.
Ale czy właściwym jest używać termin “genocyd”, który wszedł do praktyki jurydycznej tylko w drugiej połowie lat 1940-ch do wydarzeń, które miały miejsce w XIX stuleciu? Genocyd – umyślna, polityka państwa skierowana na zupełne unicestwienie narodu ze względów etnicznej albo religijnej nienawiści. Imperium rosyjskie takiego celu nie miało ani do Czerkiesów, ani do innych grup narodowościowych. Na odmianę od hitlerowskich Niemiec, gdzie unicestwienie innych narodów było polityką państwową.
Do końca lat 11810-ch polityka Rosji na Kaukazie była polityką obrończą, ale zachodnia historiografia tego nie zauważa. W ciągu 50 lat, które niektórzy adygejscy działacze społeczni z taboru nacjonalistycznego uważają za lata genocydu jako okres wojny Kaukaskiej, Rosja w ogóle nie miała zakusów na ziemie czerkieskie, i przekraczana rzeki Kubań i Laba tylko jako metodę odwetową za najazd Górali. W ciągu tego okresu Rosja próbowała handlować z Czerkasami i omijać konfliktów, bowiem handlować zawsze jest lepiej, niż walczyć.
Format artykułu nie pozwala teraz dotknąć szczegółów tego okresu historii. Wiec, wskaże tylko, że Rosja, w przeciwieństwie od Turcji i innych krajów Bliskiego Wschodu, sprzyjała temu, żeby naród czerkieski zrobił wielki krok naprzód. Czerkiesi rosyjscy dostali swój język mówiony i pisany, możliwość oświaty, możliwość rozwoju kultury, nauki, literatury we własnym języku, co było impulsem dla rozwoju inteligencji czerkieskiej.
W Rosji Szora Bekmurzin Nomow w r. 1840 stworzył gramatykę adygejskie. W Rosji Kazi Atazukin stworzył alfabet kabardyński oraz elementarz. Nie słyszałem, żeby w historii ludzkości były przypadki, kiedy naród, potępiający za genocyd wladzę, miał możliwość rozwijać swe wartości kulturowe przy tej władzy.
Za czasów radzieckich zostali stworzone narodowo-administracyjne województwa z ludnością czerkaską: Abhazja (Abhazi są etniczne bliscy w stosunku do Czerkiesów), Adygeja, Kabardyno-Balkaria, Karaczajewo-Czerkesja. W innych krajach z wielka wspólnota czerkieską, utworzeń takiego rodzaju nie ma.
Rosja na praktyce broni prawa ludności czerkieckiej. Jako przykład podam: uznanie w 2008 niepodległości Republiki Abhazja.
Zauważymy, ze głównym celem administracji rosyjskiej na Kaukazie była chęć zapobieganiu regularnym najazdom Górali na miasteczka i wioski na terenach, już kontrolowanych przez Rosję. Czasami administracja działała srogo, ale nigdy nie chodziło o totalnego zniszczenia Górali. Rosji zależało na tym, żeby dać impuls do dalszego rozwoju tego kraju, z powiązaniem jego mieszkańców w ekonomiczne kontakty z Rosja.
Nawet imperator rosyjski Alexander II w latach 1861 oraz 1862 miał spotkania z przedstawicielami Czerkesów, aby przekonać ich do zaniechania walk i gwarantował im samorząd pod berłem Imperium Rosyjskiego.
20 maja r. 2011 parlament Gruzji uznał “genocyd Imperium Rosyjskiego wobec narodu czerkieskiego”. Ależ Tbilisi nie wspomina, ze to Gruzja była bardzo zainteresowana we wzmocnieniu Rosji na Północnym Kaukazie i jej zwycięstwie w wojnie Kaukaskiej, gdyż Gruzja od wieku XVIII korzystała z protektoratu Rosji.
W wieku XIX interesy polityczne Gruzji byli uwikłane w interesy polityczne Rosji. Szlachta gruzińska była przewodnikiem rosyjskiej polityki na Kaukazie, setki oficerów Gruzinów było w szeregach armii rosyjskiej. Zwłaszcza w Tiflisie (tak nazywano wtedy Tbilisi) znajdowała się sztab-kwatera przewodniczącego kaukaskiego korpusu. Księstwa gruzińskie regularne walczyły z Góralami i często byli ofiarą ich najazdów.
Dziś Tbilisi chce wykorzystać “sprawy czerkiesie” dla dyskredytacji Rosji na poziome międzynarodowym i do rozwiązywania swoich problemów politycznych. Ta polityka wprowadza rozłam w regionalną wspólnotę narodów Kaukazu.
Władze Gruzji, przedstawiają się jako obrońcy narodów adygskich, nie wspominają o udziale gruzińskiej szlachty w wojnie Kaukaskiej XIX w. oraz w defiladzie w Krasnej Polanie w r. 1864 (ta defilada oznaczała bezwzględne zwycięstwo Rosji w walce z Góralami). Jeżeli tak, to Gruzja jest współodpowiedzialna za działania tego czasu. Dodamy, ze mnóstwo dzisiejszych polityków gruzińskich uczestniczyło w wojnie przeciwko Abhazo-Adygom za czasów wojny w Abchazji 1992-1993.
Większość rosyjskich Czerkiesów nie wspiera idei stworzenia “niepodległego państwa czerkieskiego” pod protektoratem Tbilisi, bowiem widzą, że Rosja w praktyce spełnia prawa mniejszości narodowych. Każdy naród w Rosji ma możliwość swobodnie uczyć się swej historii, kultury i tradycji, rozmawiać w języku ojczystym. W tym samym czasie, w Gruzji wprowadzają kampanie gruzinizacji żeby asymilować mniejszości narodowe. Taka polityka Tbilisi już spowodowała wojnę w Abchazji i Osetii Południowej. Ale Tbilisi nadal uciska mniejszości narodowe – Ormian, Azerów, Greków, Turków meschetyńskich.
Jeszcze gorzej jest w Turcji, którą czerkascy nacjonaliści uważają za “matkę” narodu czerkieskiego. Wg tureckiej konstytucji, “każdy obywatel Turcji – to Turek”, bez względu na jego narodowość. Są dyskryminowani przez Ankarę Kurdowie, Ormianie, Grecy, Gruzini.
Hipokryzją jest promowanie przez Turcje idei o “genocydze Czerkiesów”, kiedy Turcja popełniła makabryczny i prawdziwy genocyd Ormian, co już uznaje 29 krajów świata.
Wysiłki USA oraz ich sojuszników, aby wprowadzać w dyskurs międzynarodowy termin “genocydu Czerkiesów” są ustalane ich interesami geopolitycznymi, sprzecznymi interesom Rosji, a nie są podyktowane troską o Czerkiesów.
Działania Rosji nie można nawet porównać do działań Europejczyków w Ameryce lub Indiach albo z hitlerowską okupacją Europy Wschodniej. Rosja patrzyła na narody kaukaskie w XVIII-XIX w. jako przedmiot polityki regionalnej, z którymi walczyli, handlowali, rozmawiali, wprowadzali sojusze wojenne lub zawierali umowy pokojowe.
Naziści w II wojnie światowej, jako kolonizatorzy w Ameryce i Indiach, patrzyli na mieszkańców tych ziem jako na “środek ekonomiczny”. Wiadomy jest los narodów Rosji, Ukrainy, Białorusi, Polski, Jugosławii za czasów okupacji hitlerowskiej. Niczego podobnego nie było w wojnie Kaukaskiej. Wojna kaukaska – to wspólna tragedia wszystkich narodów, które walczyli, w tym rosyjskiego. To było długie przeciwdziałanie, z dużymi nieoczekiwana ofiarami, kiedy przewaga była na różnych stronach. Ale to nie była bezsensowna masakra bezbronnych ludzi.
Często Czerkiesi patrzyli na rosyjskie wioski i miasteczka na prawym brzegu Kubania jako dobry cel dla najazdu, bowiem system gospodarczy narodu czerkieskiego za tych czasów był systemem najazdów i rabunków. Najazd i zdobycie niewolników uważano wtedy wśród Górali za dzielność. To był cały kult najazdów, kiedy od ilości niewolników zależał socjalny autorytet mężczyzny. Dużą cześć niewolników sprzedawano do Imperium Osmańskiego.
Warto zauważyć, że przed przybyciem Rosjan na Kaukaz społeczeństwo czerkieskie nie było jednolitym. O tym mówi dużo podróżników i badaczy. Adygowie nie utworzyli jednolitego kraju przez rywalizacje dużej części grup społecznych oraz narodowych wśród samych Czerkiesów. Otóż, nie jest precyzyjne nazywać wojny Kaukaskie “wyzwoleńczą rosyjsko-czerkieską”. Wojna Kaukaska – to szereg wojen, które przekształciły się w wojnę domową Rosjan i Kaukazczyków, gdy w szeregach armii rosyjskiej walczyło dużo odziałów, utworzonych z mieszkańców Kaukazu.
Nawet w końcu wojny Kaukaskiej, już po tym, jak pod wpływami Szamila wojna ta przekształciła się dla Górali w wojnę religijną przeciwko “niewiernym”, wielu Czerkiesów – muzułmanów walczyło po stronie Rosji. Duża cześć Górali przechodziło do Kozaków, żeby otrzymać osobiste swobodę i zaprzestać z systemem niewolnictwa.
Temat “genocydu” Czerkiesów staje się częścią polityki zachodniej w Kaukazie. Dopóki Morze Czarne pozostaje poza bezwzględną kontrola NATO, ten temat będzie pojawiać się regularne w potrzebny czas, w potrzebnym miejscu
